ระบบสำรองไฟถือว่าเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างมากที่โรงพยาบาลทุกแห่งจะขาดไม่ได้ บางครั้งอาจเกิดปัญหาขึ้น ทั้งปัญหาจากไฟฟ้าตก ไฟฟ้าดับ ทำให้จำเป็นต้องใช้เครื่องสำรองไฟฟ้า เพื่อป้องกันความเสียหายแก่อุปกรณ์ไฟฟ้าและเครื่องมือแพทย์ ไม่ไปขัดขวางการทำงานของแพทย์ในการรักษาผู้ป่วย มาดูกันว่าในโรงพยาบาลระบบสำรองไฟมีการทำงานอย่างไร พูดถึงระบบสำรองไฟในโรงพยาบาลแล้ว จะมีอยู่ 2 ประเภท คือ เครื่องสำรองไฟ หรือที่เราคุ้นหูในชื่อ UPS และอีกประเภทหนึ่ง คือ เครื่องกำเนิดไฟฟ้า (Generator) หรือที่เราเรียกสั้นๆว่า Gen ก่อนอื่น เรามาทำความรู้จัก UPS และ Gen กันก่อนดีกว่า เป็นอุปกรณ์ที่ใช้เพื่อจ่ายไฟฟ้าสำรองจากแบตเตอรี่ให้กับอุปกรณ์ไฟฟ้าในระหว่างที่เกิดเหตุการณ์ไฟฟ้าดับ ซึ่งมักจะใช้สำรองไฟ เพื่อรอให้ Gen ทำงานจนสามารถจ่ายไฟให้กับระบบได้ก่อน โดยที่ UPS จะมีอยู่ 3 ประเภท คือ ซึ่งระบบสำรองไฟหรือ Backup ที่นิยมใช้กันตามโรงพยาบาลต่างๆในปัจจุบัน คือ การใช้เครื่องกำเนิดไฟฟ้า (Generator) และ UPS โดยที่แต่ละรูปแบบก็จะมี ข้อดี – ข้อเสีย ต่างกันไป ข้อดีของการใช้ Generator คือ สามารถใช้กับระบบสำรองไฟที่มีขนาดใหญ่ได้ เช่น ใช้สำรองไฟทุกตึกของโรงพยาบาล แต่ข้อเสียของการ backup ด้วย Gen ก็คือ จะมีการขาดช่วงของการจ่ายกระแสไฟชั่วขณะ ส่วนข้อดีของการใช้ UPS backup ก็คือ สามารถจ่ายกระแสไฟฟ้าได้อย่างต่อเนื่อง เมื่อเกิดไฟกระพริบหรือไฟดับแต่ UPS ก็จะมีราคาแพงมากเมื่อ load มีขนาดใหญ่หรือต้องจ่ายโหลดเป็นระยะเวลานานหลายชั่วโมง ดังนั้นในการเลือกระบบสำรองไฟจึงต้องพิจารณาถึงความจำเป็นของการจ่ายโหลดด้วยเช่นกัน เนื่องจากโหลดบางประเภทเราไม่จำเป็นต้อง back up ในกรณีที่ไฟดับ ระบบ Backup 100% ระบบนี้จะใช้ Generator เป็นตัว backup ซึ่ง Gen จะจ่ายโหลดให้กับทั้งระบบ ซึ่งระบบนี้ Gen มักจะมีขนาดใหญ่และกำลังในการจ่ายโหลดจะใกล้เคียงหรือเท่ากับขนาดของหม้อแปลง แต่ขณะที่ไฟดับจะต้องรอ Gen start และรอจนกว่า Gen จะ run ได้รอบ ATS จึงจะ transfer ไปรับไฟฝั่ง Gen ได้ ซึ่งช่วงเวลานี้โหลดบางประเภทจำเป็นที่จะต้องใช้ไฟตลอดเวลา เราจึงต้องมี UPS backup ให้กับโหลดพวกนี้ด้วย ทำให้ระบบนี้มีราคาค่อนข้างสูง (Single line 1) อีกระบบหนึ่งราคาจะค่อนข้างถูกกว่าระบบแรก โดยจะ backup เฉพาะโหลดที่จำเป็นเท่านั้น เช่น ห้องฉุกเฉิน, ห้องผ่าตัด, ห้อง ICU ฯลฯ ระบบนี้จะใช้ gen ขนาดเล็กกว่าระบบแรกและใช้ UPS backup ในช่วงที่ไฟขาดตอนเช่นกัน (Single line 2) นอกจากนี้ อาจจะมีระบบ Bypass UPS ซึ่งใช้ในกรณีที่ UPS เสียหรือมีปัญหา เราอาจจะทำ Bypass ให้โหลดไปรับไฟจากหม้อแปลงหรือ Gen ได้โดยตรงโดยไม่ผ่าน UPS ซึ่งในระบบ Bypass นี้จะต้องมีอุปกรณ์ที่เรียกว่า Bypass switch ตาม Single line (Single line 3) ขอขอบคุณบทความดีๆจาก mall.factomartระบบสำรองไฟสำหรับโรงพยาบาล
UPS (Uninterruptible Power Supply)
การออกแบบระบบสำรองไฟในโรงพยาบาล
