รู้ก่อนซื้อ เครื่องสำรองไฟ

รู้ก่อนซื้อ เครื่องสำรองไฟ มีกี่ชนิด และทำงานอย่างไร ดูแลรักษาอย่างไร

เครื่องสำรองไฟที่ใช้สำหรับการใช้งานกับอุปกรณ์ไฟฟ้าต่างๆ หลายคนหากไม่ได้อยู่ในวงการของช่างอาจจะไม่เข้าใจหรือไม่รู้จักโดยเฉพาะเด็กที่ยังไม่รู้ว่าเครื่องนี้คืออะไร มีความสำคัญอย่างไรกับการใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าในบ้าน ดังนั้นไปทำความรู้จักกับ UPS กันว่า UPS นั้นมีกี่แบบแล้วใช้ทำอะไรได้บ้าง

UPS (เครื่องสำรองไฟ) คืออะไร

• UPS คือ เครื่องสำรองไฟ ซึ่ง UPS เป็นอุปกรณ์ไฟฟ้าที่จะกักเก็บไฟเอาไว้เพื่อใช้ในเวลาที่จำเป็น เช่น ในช่วงเวลาที่เกิดไฟดับหรือมีการกระตุกของไฟฟ้า โดยอาจจะเกิดจากสาเหตุปัจจัยต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นกระแสไฟฟ้าหลักทำงานขัดข้องหรือการระเบิดของหม้อแปลงที่ทำให้ไฟในบ้านของผู้ที่ใช้งานสายไฟเส้นนั้นเกิดการกระตุกเกิดขึ้น หรือการเกิดอุบัติเหตุภายในบ้านเอง เช่น การเกิดไฟฟ้าลัดวงจร จึงทำให้ไฟฟ้าต้องทำการตัด แต่ UPS จะทำหน้าที่จ่ายไฟให้คุณอยู่ จึงนิยมใช้มากกับการใช้คอมพิวเตอร์ PC ที่ไม่มีตัวสำรองไฟเหมือนคอมพิวเตอร์ Notebook  จะช่วยให้สามารถสำรองไฟล์และปิดเครื่องได้อย่างปลอดภัย

UPS มีกี่ชนิด แบบไหนบ้าง

• UPS ที่ใช้ทำงานนั้นจะแบ่งออกเป็น 3 ประเภท ซึ่งแต่ละประเภทนั้นจะมีการใช้งานที่คล้ายคลึงกันนั่นก็คือการสำรองไฟเพื่อจ่ายไฟออกให้กับอุปกรณ์อื่นๆ แต่จะแตกต่างกันตรงที่แต่ละประเภทจะใช้งานกับอุปกรณ์ไฟฟ้าที่ต่างกันดังนี้

1. Standard UPS หรือออฟไลน์ UPS
   เป็น UPS ที่จะทำงานด้วยการรับพลังงานจากระบบไฟบ้านโดยตรง พร้อมทั้งจะมีการทำหน้าที่แปลงพลังงานไฟให้เป็นกระแสสลับและส่วนหนึ่งก็จะเอาไปเก็บไว้ที่แบตเตอรี่ หากเกิดไฟฟ้าดับขึ้นมา UPS นี้ก็จะทำการจ่ายไฟฟ้าให้กับ Inverter ภายใน เป็นการแปลงกระแสไฟฟ้าเป็นกระแสสลับ นั่นก็คือไฟบ้านที่ใช้กันอยู่ภายในบ้านนั่นเอง เพื่อให้การทำงานของอุปกรณ์ที่ใช้ร่วมกับ UPS นั้นยังสามารถทำงานได้อย่างเดิม แต่ UPS ชนิดนี้จะถูกออกแบบมาเพื่อใช้ในกรณีไฟฟ้าดับเท่านั้น เช่น กระแสไฟฟ้าที่ผันผวนหรือกระแสไฟฟ้าตกทำให้มีราคาที่ถูกกว่า UPS ชนิดอื่นๆ
   
   
2. LINE interactive UPS with Stabilizer
   UPS ประเภทนี้ จะมีลักษณะที่คล้ายกับแบบออฟไลน์ แต่สิ่งที่แปลกและเพิ่มขึ้นมานั่นก็คือ ระบบที่จะช่วยปรับแรงดันไฟฟ้าให้อย่างอัตโนมัติ เป็นการทำขึ้นมาเพื่อให้กระแสไฟฟ้าคงที่เมื่อเจอกระแสไฟฟ้าที่ผันผวน ทำให้ไม่เกิดการกระชากของไฟเวลาไฟตก และถึงแม้จะมีการเกิดกระแสไฟฟ้าผันผวนเกิดขึ้น หากเป็นกระแสไฟฟ้าที่ไม่มากนัก UPS ชนิดนี้ก็จะไม่ดึงเอาพลังงานมาใช้ ทำให้เป็น UPS ที่มีอายุการใช้ค่อนข้างนาน และยังได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก
   
   
3. True online UPS 
   UPS คุณภาพสูง โดยส่วนใหญ่มีประสิทธิภาพในการใช้งานแบบ x 2 คือเป็นทั้งเครื่องประจุกระแสไฟฟ้าพร้อมทั้งเป็นตัวแปลงไฟฟ้าด้วย ซึ่ง UPS ชนิดนี้จะถูกทำขึ้นมาเพื่อใช้งานตลอดเวลาและสามารถป้องกันปัญหาไฟได้ทุกกรณี จะนิยมใช้กันเป็นอย่างมากกับการใช้งานร่วมกับเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ต้องทำงานอยู่ตลอดเวลา เช่น เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ใช้ในการแพทย์ต่างๆ หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ต้องการความเสถียรสูง เรียกได้ว่าไม่ว่าจะเป็นไฟฟ้าตกหรือไฟฟ้าดับ UPS ชนิดนี้ก็รับได้หมดไม่ต้องกังวล

หลักการทำงานของ UPS

• ในการทำงานของ UPS นั้น จะเป็นการดึงเอากระแสไฟเข้าไปในตัวเป็นการชาร์จแบตเก็บไปเอาไว้ในตัวนั่นเอง ถึงแม้ว่าไฟที่ถูกดึงเข้ามานั้น จะมีความเสถียรที่ไม่มากหรือความเสถียรน้อยก็สามารถชาร์จได้เหมือนเดิม เพราะในระบบ UPS จะทำการปรับแรงดันของไฟฟ้าให้คงที่ได้ เป็นการจ่ายไฟให้กับอุปกรณ์อื่นที่ใช้งานอยู่สามารถทำให้ใช้งานได้ตามปกติ ด้วยการชาร์จกับไฟบ้านธรรมดาจะเป็นการแปลงไฟฟ้ากระแสสลับที่ใช้ภายในบ้าน ให้กลายเป็นไฟฟ้ากระแสตรงเพื่อทำการกักเก็บไว้ในแบตเตอรี่ไว้ส่วนหนึ่ง เพื่อเก็บเป็นสำรองเอาไว้ใช้ฉุกเฉิน เช่น เมื่อเกิดปัญหาไฟตก หรือเกิดปัญหาไฟดับและกระชากเป็นต้น โดย UPS นี้จะทำการแปลงกระแสไฟให้เป็นกระแสไฟฟ้าสลับเพื่อใช้จ่ายกับอุปกรณ์ไฟฟ้าในบ้านให้สามารถทำงานได้ตามปกติ โดยปกติแล้ว UPS ต่างๆ เหล่านี้หากไม่ใช่โรงพยาบาลจะใช้กันแค่ประเภทที่ 1 และประเภทที่ 2 เท่านั้น เพราะมีราคาที่ไม่แพงมากและการใช้งานก็ไม่ยากเหมาะกับการใช้ในครัวเรือน

การดูแลรักษา UPS ให้ใช้งานได้ยาวนาน

• สำหรับการดูแลรักษา UPS จะต้องเช็ดทำความสะอาดอยู่เสมอ โดยใช้ผ้าแห้งเท่านั้น และใช้งานอย่างถูกวิธีตามคำแนะนำที่ระบุเอาไว้ ซึ่งไม่ควรนำมาใช้ผิดประเภทเด็ดขาด เพราะจะทำให้ UPS เสียหายและเสื่อมสภาพการใช้งานได้ง่าย นอกจากนี้หากมีปัญหาใดๆ ควรพาไปซ่อมแซมทันที ไม่ควรปล่อยไว้นาน เพราะจะทำให้ยิ่งบานปลายจนเสียหายมากกว่าเดิมได้นั่นเอง นอกจากนี้ต้องเก็บเครื่องสำรองไฟ UPS ไว้ในบริเวณที่ระบายอากาศได้ดี

จะเห็นได้ว่าการทำงานของ UPS แต่ละประเภทนั้น มีความเหมาะสมกับการใช้งานของแต่ละอย่างที่แตกต่างกัน แต่การทำงานหลักๆ ของ UPS ก็คือการสำรองไฟและจ่ายไฟในกรณีเกิดปัญหา ไฟดับ ไฟตก ไฟกระชาก ซึ่งการเลือกใช้งาน UPS นั้นควรเลือกใช้งานให้ตรงกับความต้องการ เพื่อให้เกิดการประหยัดค่าใช้จ่ายและสามารถใช้งานได้ยาวนานกับอุปกรณ์คอมพิวเตอร์

ขอขอบคุณบทความดีๆ จาก 1belief